Nauczyciel z Klasą – czy istnieje?

Narzekamy na edukację w Polsce. Dostrzegamy głównie jej wady. Ale „edukacja” to tylko pojęcie. A za nim stoją ludzie – osoby, od których zależy bardzo wiele, a może nawet wszystko. To, oczywiście, nauczyciele. I to ich postawa, praca i zachowanie mogą zmieniać oblicza szkół. Jaki więc powinien być ten idealny nauczyciel? Jaki powinien być Nauczyciel z Klasą? Taki z efektem WOW?

Nauczyciel z Klasą

Grono naukowców (Lepper, Mark R.; Woolverton, Maria Aronson) w swoim opracowaniu (The wisdom of practice: Lessons learned from the study of highly effective tutors) skoncentrowało się na wnioskach z doświadczeń nad najskuteczniejszymi nauczycielami. W ten sposób powstała lista składająca się na sukces nauczyciela. W jej skład wchodzą:

1. Wiedza – najskuteczniejsi nauczyciele są ekspertami w swojej dziedzinie, bo tylko taka osoba, która dogłębnie zna swój przedmiot, może go przekazać innym. Tylko taki nauczyciel wie, jakie elementy mogą sprawiać uczniowi trudność i potrafi przedstawić je w prosty, łatwy do przyswojenia sposób.
   Ważne jest także nastawienie na samokształcenie. Wiedza sprzyja tym, którzy ją stale pogłębiają, nie zapominając o stałym rozwoju, bo gdy przestaniemy iść naprzód, zaczniemy się cofać.
2. Relacje – by proces nauczania był efektywny, musi opierać się na relacji. A właściwie musi się od niej zacząć. Nauczyciel z Klasą zdaje sobie sprawę z tego, że skuteczna edukacja rozpoczyna się od relacji. To dlatego tak często mówimy, że nasze dziecko lubi jakiegoś nauczyciela i z chęcią uczy się przedmiotu z nim związanego.
3. Perspektywa ucznia – skuteczny nauczyciel to ten, który patrzy na proces edukacji oczami ucznia. On/ona rozumie, że dziecko to partner, który ma swoje doświadczenia, potrzeby, spojrzenie na świat. I nie ma sensu ignorować jego indywidualizmu, tylko budować wiedzę właśnie na nim.
4. Przede wszystkim pytania – Nauczyciel z Klasą opiera zajęcia na pytaniach. Idealnie przeprowadzone zajęcia to w 90% pytania. Wykłady nie przynoszą pożądanych rezultatów. Pytania (a w szczególności pytania sokratejskie) pomogą odkryć w uczniu wiedzę i umiejętności. Nauczyciel osiąga swój cel, a uczeń czuje się odkrywcą!
5. Odpowiedzi – nie; wskazówki – tak! – skuteczny nauczyciel nie podaje odpowiedzi i rozwiązań na tacy, on wskazuje kierunek, podąża za uczniem, towarzyszy, koryguje i z satysfakcją doświadcza odkrywania właściwych odpowiedzi przez ucznia.
6. Pozytywna atmosfera – Nauczyciele z Klasą doskonale wiedzą że jedynie w atmosferze bezpieczeństwa, pewności i zaufania można osiągać pożądane efekty edukacyjne. Środowisko stresu, napięcia, niepewności, lęku, sprzyja popełnianiu błędów przez ucznia i wypaleniu zawodowemu nauczyciela.
7. Ograniczenie negatywnych ocen – każda osoba, która kiedykolwiek dotknęła choćby podstaw psychologii, wie, że negatywne wzmocnienia są mocno przereklamowane. Niestety, dotyczy to także ocen. Zadanie skutecznego nauczyciela powinno koncentrować się na przekazaniu informacji nad czym powinien wraz z uczniem popracować, a nie na ocenianiu i demotywacji.
8. Wyważone oceny pozytywne – idealny nauczyciel to ten, który rozumie, że proces nauczania nie wymaga entuzjastycznych reakcji. Dyplomy, naklejki, gadżety wspomagające nie są dla nich, bo doprowadzą do sytuacji, w której uczeń podejmuje trud nauczania tylko z powodów zewnętrznych (uczy się dla oceny, dyplomu). Skuteczny nauczyciel rozumie, że to my, dorośli, popełniamy błąd przeceniając znaczenie ocen (także tych pozytywnych). Nauczyciel z Klasą ma jeden cel – sprawić by wiedza była dla ucznia nagrodą samą w sobie, a motywacja wewnętrzna, która jest warta więcej niż jakikolwiek gadżet wspomagający, będzie stanowić wartość dodaną. To z pewnością jeden z trudniejszych elementów. Ale też najważniejszy.
9. Wiara – wiara w ucznia – skuteczny nauczyciel nie przestaje wierzyć w ucznia. Bez względu na chwilowe porażki, bez koncentrowania się na tymczasowych problemach. Nauczyciel wierzy, bo wie, że to jedyna droga do tego, by w uczniach zakorzenić wiarę w ich własne siły i możliwości okrywania tego co w każdym przedmiocie najpiękniejsze i najciekawsze.
10. Rutyna – to słowo, które tak często postrzegamy pejoratywie, a to właśnie ona buduje pewność i bezpieczeństwo. A skoro rozumiemy, że najmniejsze dzieci do swojego ekspresowego rozwoju potrzebują rutyny dnia, powinniśmy także zrozumieć, że starsze dziecko także potrzebuje swoistych ram, pewności, która pozwoli mu spokojnie się rozwijać

Do tego dekalogu, pewnie niejeden pedagog dorzuciłby jeszcze kilka zagadnień. I dobrze. Każdy kreuje swój warsztat w sposób indywidualny. Ważne by nie ignorować któregokolwiek z elementów powyższej listy, bo tylko razem stworzą pełny obraz Nauczyciela z Klasą.

Jeżeli czujesz niedosyt wiedzy, umiejętności lub kompetencji w którymkolwiek z opisanych obszarów, to już wkrótce będziesz mógł wziąć udział w szkoleniu, które zagwarantuje jej uzupełnienie.
Śledź nasze AKTUALNOŚCI!